در روند اجرای پروژه‌های ساختمانی، پس از انجام مرحله تخریب و گودبرداری، نوبت به آرماتوربندی فونداسیون، ستون‌ها، تیرها و سقف‌ها می‌رسد. آرماتوربندی، قلب تپنده سازه‌های بتنی است و برای انجام صحیح آن به ابزارها و ماشین‌آلات دقیقی نیاز داریم. از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین تجهیزات در این مرحله، دستگاه‌های خم کن و برش میلگرد هستند.
در این مقاله از مجموعه تخصصی تهران سازان، به معرفی انواع دستگاه‌های خم کن و برش میلگرد، ویژگی‌های آن‌ها، کاربردها، نکات انتخاب، و معرفی برندهای معتبر داخلی و خارجی می‌پردازیم.
چرا دستگاه‌های خم و برش میلگرد اهمیت دارند؟
انتخاب صحیح دستگاه خم کن و برش میلگرد تأثیر مستقیمی بر کیفیت اجرای پروژه، سرعت پیشرفت عملیات آرماتوربندی و ایمنی کار دارد. دستگاه‌های پیشرفته می‌توانند کار خم و برش میلگرد را با دقت بالا و در زمان کمتر انجام دهند که به معنای کاهش هزینه‌های نیروی انسانی و افزایش بهره‌وری است.
دسته‌بندی دستگاه‌های خم و برش میلگرد
به طور کلی این دستگاه‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- دستگاه‌های دستی (مکانیکی، ساده، مناسب پروژه‌های کوچک)
- دستگاه‌های برقی و هیدرولیکی (مناسب پروژه‌های متوسط تا بزرگ)
1. دستگاه‌های دستی خم و برش میلگرد
این دستگاه‌ها ساده‌ترین نوع ابزار در حوزه آرماتوربندی هستند و بیشتر در پروژه‌های کوچک ساختمانی یا برای کارهای سبک مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ابزارها نیازی به برق ندارند و با نیروی دست اپراتور کار می‌کنند.
نمونه ابزارهای دستی:
- خم‌کن زمینی دستی:
قابلیت خم میلگرد از سایز 14 تا 28 میلی‌متر. - خاموت زن بلبرینگی دستی:
مخصوص خم میلگردهای سایز 8، 10 و 12 میلی‌متر؛ مناسب برای ساخت خاموت با دقت بالا. - خاموت زن ساده دستی:
ابزاری ساده و سبک برای خمکاری خاموت‌ها در ابعاد کوچک. - آچار F:
برای اعمال فشار به میلگرد در زمان خمکاری، ابزاری سبک و قابل‌حمل.
- انبر و قیچی‌های آرماتوربندی:
جهت برش دستی میلگردهای باریک، بسیار مناسب برای کارهای ظریف. خدمات شامل:- تهیه و توزیع انبر و قیچی‌های با کیفیت
- تعمیر و تیز کردن انواع قیچی و انبرهای میلگردبر
نکته: ابزارهای دستی به‌رغم سادگی، باید با دقت زیاد استفاده شوند تا از آسیب به میلگرد و بروز خطای اجرایی جلوگیری شود.
2. دستگاه‌های برقی خم و برش میلگرد
این دستگاه‌ها با استفاده از برق (تک‌فاز یا سه‌فاز) عملیات برش و خمکاری میلگرد را انجام می‌دهند. به دلیل سرعت و دقت بالا، در پروژه‌های عمرانی متوسط و بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرند.
مزایای دستگاه‌های برقی:
- صرفه‌جویی در زمان و نیروی انسانی
- افزایش دقت در زوایای خم
- مناسب برای کارگاه‌های پرحجم
- قابلیت جابجایی با وجود چرخ و بدنه کامپکت
برخی مدل‌های پرفروش داخلی در ایران
1. قیچی میلگردبر دوکاره (برش و خم)
ویژگی‌ها:
- قابلیت حمل با خودروی سواری
- برش و خم میلگرد آجدار AIII تا سایز 28 میلی‌متر در زوایای مختلف
- فک‌ها و تیغه‌ها از فولاد سخت‌کاری شده
- دارای 4 چرخ (2 ثابت و 2 گردان) برای جابجایی آسان
- قابل استفاده در کلیه کارگاه‌های ساختمانی
- تولیدکننده: آتا صنعت
2. قیچی دوکاره میلگرد (برقی)
دستگاهی حرفه‌ای برای خم و برش انواع میلگرد با قابلیت‌های زیر:
- خم میلگرد به اشکال هندسی مختلف (ادکا، اس، گونیا، خرک)
- مدل‌های متنوع: تک‌فاز، سه‌فاز، خم از وسط یا بغل، دوچرخ یا چهارچرخ
- برش میلگرد تا سایز 30 (تک‌فاز) و 35 (سه‌فاز)
- سیستم هیدرولیک و الکتروموتور 5.5 اسب
- ابعاد شاسی: 135×90×65 سانتی‌متر
- دارای تابلو برق و چهار چرخ پیکانی
- تولیدکننده: شرکت انتظاری
3. دستگاه برش هیدرولیک میلگرد
قابلیت‌ها:
- برش میلگرد تا قطر 45 میلی‌متر
- موتور سه‌فاز هیدرولیکی با توان بالا (15 اسب بخار، معادل 7.5 کیلووات)
- مناسب برای پروژه‌های بزرگ سازه‌ای
- ابعاد دستگاه: 140×65×140 سانتی‌متر
- وزن: 700 کیلوگرم
- تولیدکننده: پارس خاموت
سایر محصولات پارس خاموت:
- خاموت‌زن میلگرد تک‌فاز و سه‌فاز
- خم‌کن تک‌کاره میلگرد
- برش‌زن مکانیکی و هیدرولیکی
- دستگاه‌های دوکاره پرتابل
- دستگاه کلاف‌بازکن و اسپیرال‌زن میلگرد
مدل‌های خارجی دستگاه برش و خم میلگرد
برخی برندهای بین‌المللی نیز دستگاه‌هایی با کیفیت ساخت بالا و دقت بسیار ارائه می‌کنند. این مدل‌ها معمولاً گران‌تر از نمونه‌های ایرانی هستند اما در پروژه‌های بسیار حساس و فنی مانند تونل‌سازی، پل‌سازی یا سازه‌های خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ویژگی دستگاه‌های خارجی:
- موتورهای پرقدرت و کم‌صدا
- سیستم اتوماسیون و کنترل دیجیتال
- قابلیت خم چندباره در زوایای مختلف
- دقت میلی‌متری در عملیات
- مصرف بهینه انرژی
- طول عمر بالا و قابلیت کار مداوم در شیفت‌های سنگین کاری
از برندهای مطرح خارجی می‌توان به Boschert (آلمان)، PEDAX (سوئیس)، Schnell (ایتالیا)، و MEP Group اشاره کرد.
نکات مهم در انتخاب دستگاه خم کن و برش میلگرد
برای انتخاب صحیح این دستگاه‌ها به موارد زیر توجه کنید:
- متراژ پروژه: هرچه پروژه بزرگ‌تر باشد، نیاز به دستگاه‌های برقی و صنعتی بیشتر است.
- نوع میلگرد: میلگرد آجدار، ساده یا مرکب سایزهای مختلف به دستگاه مناسب خود نیاز دارد.
- فضای کارگاه: دستگاه‌های بزرگ‌تر فضای بیشتری اشغال می‌کنند.
- توان برق کارگاه: در صورت نبود برق سه‌فاز باید از مدل‌های تک‌فاز استفاده شود.
- قابلیت جابجایی: برخی مدل‌ها برای پروژه‌های سیار و سبک طراحی شده‌اند.
- هزینه تعمیر و نگهداری: هزینه‌های جانبی دستگاه را هم در نظر بگیرید.
جمع‌بندی
دستگاه‌های خم و برش میلگرد جزو ملزومات جدایی‌ناپذیر هر کارگاه ساختمانی و عمرانی هستند. بسته به نوع پروژه، می‌توان از دستگاه‌های ساده دستی تا مدل‌های پیشرفته برقی و هیدرولیک استفاده کرد. استفاده از تجهیزات استاندارد و باکیفیت علاوه بر افزایش سرعت اجرا، به ایمنی کار و دقت ساخت نیز کمک می‌کند.
سوالات متداول
1. آیا می‌توان با دستگاه‌های دستی میلگردهای سایز بالا را خم کرد؟
خیر، دستگاه‌های دستی معمولاً برای میلگردهای سبک و در سایزهای کوچک (تا 14 یا نهایتاً 16) طراحی شده‌اند.
2. دستگاه دوکاره بهتر است یا تک‌کاره؟
در پروژه‌هایی با حجم کار متوسط به بالا، دستگاه‌های دوکاره گزینه‌ای مناسب برای صرفه‌جویی در فضا، زمان و هزینه هستند.
3. آیا دستگاه‌های برقی نیاز به اپراتور آموزش‌دیده دارند؟
بیشتر دستگاه‌های مدرن به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که کار با آن‌ها ساده باشد، اما آموزش اولیه و رعایت ایمنی الزامی است.
4. برندهای ایرانی بهتر هستند یا خارجی؟
برندهای معتبر ایرانی مانند آتا صنعت، پارس خاموت و انتظاری، دستگاه‌هایی با کیفیت قابل قبول و خدمات پس از فروش مناسب عرضه می‌کنند. برندهای خارجی نیز کیفیت بالایی دارند ولی هزینه بالاتری نیز به همراه دارند.
فهرست محتوا
