آشنایی با ضوابط میلگرد بستر

ضوابط میلگرد بستر در ساخت دیوارهای ساختمانی

وزارت راه، مسکن و شهرسازی برای ارتقای اجرای صحیح مؤلفه‌های ساختمانی، دستورالعمل‌هایی برای استفاده از میلگرد بستر در دیوارها تعیین کرده است. بر اساس این ضوابط، حداقل قطر میلگرد باید ۴ میلیمتر و مفتول‌های آن نیز باید حداقل ۳ میلیمتر باشند. دیوارهای بلوکی، به دلیل دارا بودن عملکرد دوطرفه در جهات افقی، نیازمند تقویت هستند.

لذا طبق ضوابط شماره ۸۱۹ مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، در هر ۴۰ سانتی‌متر ارتفاع دیوار، باید یک ردیف میلگرد بستر نصب شده و سپس با ملاتی حداقل به ضخامت ۱.۵ سانتی‌متر پوشانده شود. برای اتصال دیوار به ستون استفاده از شاخک انتهایی میلگرد بستر کافی است و نیازی به نبشی یا ناودانی نیست. این اتصال می‌تواند به روش‌های مختلف مانند جوش یا پیچ و رولپلاک انجام شود و ایمنی بسیار بالایی را در کنار قیمت مناسب برای ساختمان شما ایجاد کند. قیمت میلگرد بستر در برابر ایمنی که ایجاد می کند بسیار ناچیز است.

 ضوابط ساخت و نصب میلگرد بستر بر اساس مبحث هشتم مقررات ملی

از سال ۱۳۹۲، آیین‌نامه ملی استفاده از میلگرد بستر برای افزایش مقاومت دیوارها و سقف‌ها در برابر زلزله تدوین شده است. بر اساس این آیین‌نامه در مبحث هشتم، چندین دستورالعمل اجرایی مطرح شده‌ است:

در دیوارهای بنایی که از میلگرد بستر پیش‌ساخته استفاده می‌شود، باید حداقل یک سیم عرضی به قطر ۳ میلیمتر به ازای هر ۰.۲ مترمربع از سطح دیوار تعبیه شود.
– حداکثر فاصله عمودی برای آرماتور بستر ۴۰۰ میلیمتر می‌باشد.
– پوشش کامل دیوارها با دوغاب و ملات الزامی است، مطابق با ضوابط تنش‌های مجاز.
– حداکثر قطر مفتول‌ها برای ساخت میلگرد بستر نباید بیش از ۸ میلیمتر باشد.
– به ازای هر ۴۰ سانتی‌متر ارتفاع دیوار، نصب یک گیره الزامی است و باید جوشکاری انجام شود.

اصول کلیدی در اجرای میلگرد بستر

برای بهبود چسبندگی میلگرد با ملات، میلگردها را آجدار می‌سازند و مفتول‌های میانی به صورت عرضی در آن تعبیه می‌شود. میلگردها به طول ۳ متر و به صورت زوج‌هایی با فاصله عرضی ۵.۵، ۱۱، و ۱۵ سانتیمتر نصب می‌شوند. قطر مفتول‌ها ۳ میلیمتر و قطر اصلی آرماتور بستر حداقل ۴ میلیمتر باید باشد. نصب میلگرد بستر به دیوار یا ستون با استفاده از بولت و تفنگ مخصوص انجام می‌گیرد و در هنگام نصب، باید آن‌ها را درون بست‌های مخصوص قرار داد. برای جلوگیری از خوردگی، میلگردها باید دارای پوشش محافظ باشند.

 اتصال دیوارها به سازه

اتصال دیوارها به سازه باید به گونه‌ای باشد که در برابر خیز تیرها مقاوم باشد و ترک نخورد. در ضوابط شماره ۸۱۹، دیوارهای بلوکی به منظور مسلح‌سازی در جهات افقی توضیح داده شده‌اند که شامل استفاده از میلگرد بستر خرپایی یا نردبانی و بست‌های فولادی پیوسته یا منقطع می‌شود. همچنین، برای دیوارهایی که ارتفاع‌شان کمتر از ۳.۵ متر است، نیازی به اجرای وادار انتهایی نیست.

تفاوت میلگرد بستر با وال پست

تفاوت میلگرد بستر با وال پست مسئله ای است که بسیار مورد پرسش ساختمان کارها قرار می گیرد. در مقایسه بین وال پست و میلگرد بستر، تفاوت قابل توجهی در روش اجرا و نصب این دو عنصر ساختاری وجود دارد. میلگرد بستر به طور معمول در ملات بین آجرها قرار می‌گیرد و به این ترتیب در ساختار دیوار ادغام می‌شود. این روش نصب، روندی نسبتاً ساده و مرسوم در صنعت ساخت و ساز است. در مقابل، نصب وال پست مستلزم اتصال نبشی‌ها به سقف و پایه ستون است که فرآیندی پیچیده‌تر و زمان‌برتر محسوب می‌شود. به همین دلیل، می‌توان گفت که میلگرد بستر از نظر اجرایی و نصب، مزایای بیشتری نسبت به وال پست دارد و برای سازندگان و مهندسان، روندی آسان‌تر و کارآمدتر را فراهم می‌کند. این تفاوت در نحوه‌ی اجرا، تاثیر قابل توجهی بر انتخاب و کاربرد این عناصر در پروژه‌های ساختمانی دارد.

این راهنمایی‌ها هدف بهبود اجرای سازه‌ها و ارتقاء عمر و دوام آن‌ها دارد. استفاده از این ضوابط به افزایش استحکام دیوارها و کاهش خطرات در زمان بروز زلزله کمک شایانی می‌کند.