با سلام در راستای آموزش ساختمان سازی به زبان ساده در این مقاله با اولین مرحله شروع ساختمان سازی یعنی تخریب و روشهای آن در خدمت شما عزیزان هستیم
تخریب ساختمانها به عنوان اولین مرحله از ساخت و ساز اثرات متعددی بر محیط شهری و شهروندان می گذارد، از این رو از اهمیت فراوانی برخوردار است.
هر چند که به صورت پراکنده آیین نامه هایی برای تخریب در مبحث12 مقررات ملی ساختمان، سازمان مدیریت و آیین نامه حفاظت کارگاه های ساختمانی وزارت کار و امور اجتماعی وجود دارد، ولی این موارد بیشتر حفاظت و ایمنی در حین کار را در نظر می گیرند و هیچ صحبتی از برنامه، جزئیات و چگونگی روشهای تخریب نشده است، ضمناً مقررات این آیین نامه ها در ارتباط با ایمنی هم به صورت خلاصه مطرح شده است.
در زمینه ساختار فیزیکی، تخریب ساختمان شامل تخریب انتخابی اجزای ساختمان به ویژه برای بازیافت مورد استفاده می باشد و مدیریت مواد دفعی می باشد.
این مورد با تخریبی متفاوت است که در آن یک محل خاص با شدیدترین روش ها به طور کلی از ساختمان ها پاکسازی می گردد.
تخریب به عنوان ساخت معکوس خوانده می شود. فرایند تخریب ساختمان ها، به عنوان یک فعالیت قدیمی مطرح است که با حوزه علمی در حال توسعه روش پایدار و سبز ساختمان ارتباط دارد.
ساختمان ها همانند هرچیز دیگر چرخه حیاتی دارند. تخریب ساختمان بر استفاده از مواد به کار رفته در ساخت ساختمان در شرایطی مربوط است که دیگر نمی توان از ساختمان استفاده نمود.
ساختمانهاي موجود و قديمي ( غير از آثار باستاني ) كه تخريب آنها به منظور احداث ساختمانهاي مورد پيمان ضروري است بايد قبل از خراب كردن اندازه گيري و صورت مجلس گردد .
قبل از شروع به تخريب ابنيه و تاسيسات زائد بايد سرويسها و انشعابات مربوط به آن مانند آب ، فاضلاب ، برق ، تلفن ، سوخت و غيره قطع و بنحو اطمينان بخشي مسدود گردد .
لوله هاي آتش نشاني نبايد بدون اطلاع و اجازه مقامات صلاحيتدار قطع شود .
مصالح قابل استفاده حاصل از تخريب حتي الامكان بايد جمع آوري و دسته بندي شدهو سپس در محل مناسبي انبارگردد .
قبل از تنظيم صورت مجلس و صدور دستور كار ، تخريب هيچ ساختماني مجاز نمي باشد در حين تخريب بايد مرتبا آبپاشي صورت گيرد و احتياطات لازم به منظور جلوگيري از ايجاد گردوغبار انجام شود هنگام تخريب وهمچنين حين اجراي عمليات ساختماني علاوه بر رعايت مقررات ودستورات شهرداري و وزارت كار بايد ديواري موقت به منظور مجزا كردن محيط كارگاه از محوطه اطراف و تامين ايمني عابرين ساخته شود .
برای ساختمانهایی که تخریب آن مشکلی برای ساختمانهای اطراف نداشته باشد و یا اینکه در اطراف آن ساختمانی نباشد و یا مصالح آن مورد نیاز نباشد، از تخریب یا یک لودر استفاده می کنیم و ساختمان را بدون سبک سازی تخریب می کنیم و بوسیلۀ کامیون نخاله ها را بار می زنیم. اما اگر مصالح آن مورد استفاده و دارای ارزش اقتصادی باشد،تخریب آن مهم است و باید طبق اصول تخریب شود.همچنین در مواردی که ساختمان امکان صدمه برای ساختمانهای اطراف داشته باشد.
تخریب ساختمان
تخریب ساختمان: برای شروع عملیات تخریب یک ساختمان سعی می شود ،ابتدا تمامی مصالحی که قابلیت بازیافت دارند استخراج شوند.(مثلا آجر ها ،آهن آلات ،کمد،چارچوب ها و …)
لذا گروه تخریبچی باید تمام تلاش خود را جهت سالم نگه داشتن مصالح بازیافتتی انجام بدهند.
شروع تخریب : شروع تخریب معمولا از طبقات بالا و دال ساختمان منهای راه پله انجام می شود.ابتدا در هر طبقه تیغه های داخلی و دیوارهای غیر باربر و سپس بنا به ناحیه کم باری هر قسمت تخریب می شود. آهن آلات ساختمان تخریب شده را می توان با استفاده از هوا برش یا سنگ فریز(steel shear ) بریده وجدا شود تا به متقاضی خرید آن فروخته شود.
نکات ایمنی در هنگام تخریب ساختمان
تخریب ساختمان قدیمی یک از پر خطر ترین مراحل اجرایی در ساختمان می باشد،طوری که علاوه بر کارگران و اعضای فهال در کارگاه سلامتی و ایمنی سایر افراد غیر مرتبط را نظیر عابران و یا همسایگان را نیز به خطر می اندازد.
لذا رعایت نکات زیر حین انجام عملیات تخریب ساختمان الزامیست:
1. همراه داشتن کلاه ایمنی برای تمامی کارگران تخریب چی و تمامی کسانی که در کارگاه حضور فیزیکی دارند.
2. اجرا و نصب داربست به همراه توری و گونی (کیسه) روی ان به منظور حفظ ایمنی عابران
3. نصب سازه های محافظ برای دیوارهای همسایگان که با ساختمان تخریب دیوار مشترک دارند.
4. جمع آوری: پس از انجام 80% عملیات تخریب ساختمان می توان اقدام به جمع آوری و تخلیه (خاکبرداری) در ساختمان کرد.
از این رو با آوردن یک لودر متناسب با توجه به عرض ورودی ساختمان (بحر زمین ) وسرویس های کمپرسی با احجام متناسب اقدام به خاکبرداری ساختمان می شود.
مراحل تخریب ساختمان
مرحله اول
قبل از تخریب یک ساختمان ابتدا باید به سازمانهای ذیربط، شامل سازمان آب،برق،گاز و تلفن،اطلاع داد.
بدین ترتیب سازمانهای فوق اقدام به قطع آب ،برق و گاز تا اطلاع ثانوی می کنند. مثلاً شرکت گاز را تا زمانی که نفرات ساکن ساختمان شوند،(زمانی که اسناد تفکیک شده باشد و حداقل یک مصرف کننده در ساختمان باشد) قطع می کند.
شرکت آب،برق را قطع می کند، اما چون برای مراحل مختلف ساختمان سازی به آب نیاز می باشد،با درخواست کنتور جدید،سازمان آب مسکونی با تعرفه جدید که از تعرفه آن بیشتر است کنتوری در اختیار درخوست کننده قرار می دهد،
همچنین برق،که تعرفه و آمپراژ آن فرق می کند.چون در ساختمان سازی،ماشین آلات مختلف از قبیل ماشین آلات و بالابرها، با برق معمولی نمی توانند کار کنند و برای مثال نیاز به ولتاژهای بالای 50آمپر و برق سه فاز دارند (در حالی که فیوز معمولی 25 آمپر (تک فاز است) بنابراین می بایست از دستگاههای دیزلی استفاده کنیم که ژنراتور تولید کننده برق دارد.
در مورد خطوط تلفن،لزومی ندارد که قطع شود و در زمان تخریب ساختمان سازی می توان از آن استفاده کرد.و همچنین بعد از تخریب تغییر تعرفه ندارد.
1- قبل از مجوز شروع کار برای عملیات های تخریب ساختمان، بررسی های مهندسی توسط شخص ذی صلاح برای تعیین شرایط کف ها، دیوارها ، چارچوبها و اسکلت و امکان خراب شدن بدون برنامه بخشهای ساختمان صورت گیرد. ساختمان مجاور که افراد ممکن است درآن باشد باید چک و بررسی شود. کارفرما بایستی گواهی یا مجوز مکتوب برای عملیات های تخریب داشته باشد.
2- وقتی کارگرانی که لازم است در بین ساختمانهای درحال تخریب شدن کار کنند ممکن است بواسطه حریق، انفجار یا علل دیگر آسیب یا صدمه ببینند دیوارها و کف باید در مقابل فشار و ضربات مقاوم شوند
3- قبل از اینکه عملیات تخریب شروع شود تمام خطوط آب، گاز، برق، غبار باید بسته شوند و درپوش گذاشته شود.
4- اگر نگه داشتن و برقراری خطوط آب و برق در طی عملیات تخریب نیاز و ضروری است، باید چنین خطوطی بطور موقت جابجا شوند و محافظت گردند.
5- اگر هر نوع مواد مخاطره آمیز شیمیایی، گازها، مواد انفجاری و قابل اشتعال در لوله ها، مخازن یا تجهیزات دیگر مورد استفاده قرار می گیرد باید شناسایی شود.
6- هر جا خطر خرد شدن شیشه و شکسته شدن شیشه وجود دارد باید چنین مخاطراتی حذف شود.
7- هر جا خطر سقوط کارگران از داخل دهانه یا چاه وجود دارد دهانه ها باید تا ارتفاع تقریبا 42 اینچ محافظت شوند .
8- هرجا مواد زاید و آشغال از طریق سوراخها و چاله ها بدون استفاده از سرسره روی کف ریخته می شود نواحی که در آن مواد ریخته می شود باید کاملا با موانع حداقل ارتفاع 42 اینچ و حداقل 6 فوت از محل ریزش مواد محصور شود علائم و نشانه های اخطار دهنده خطر سقوط مواد باید در هریک از محلها نصب و قرار داده شود.
9- تمام دهانه های کف، که به عنوان محل ریزش مواد استفاده نمی شود، باید با مواد محکم پوشانده شود و به حد کافی تحمل وضع و باری که اعمال می شود را داشته باشد.
10- عملیاتهای تخریب باید از بالاترین نقطه ساختمان و دیوارهای خروجی شروع شود و به ترتیب به سمت پایین انجام گیرد.
11- قبل از شروع و حذف دیوارهای خارجی و کف طبقه زیرین، باید مواد و نخاله های هریک از دیوارها و کف طبقات بالایی برداشته شوند و به محل انبار مواد برده شوند.
12-ورودیهای کارگران و ساختمانهای چند طبقه در حال تخریب باید از طریق اتاقکهای حفاظت شود تمام اتاقکها حداقل بایستی دو فوت پهنا از ورودی ساختمان یا دهانه ها داشته باشند.
تخریب پلکانها گذرگاهها و نردبانها
1- فقط پلکانها، مسیرهای گذر و نردبانهایی که برای دسترسی به سازه ساختمان اختصاص یافته اند باید مورد استفاده قرار گیرند
2- تمام پلکانها، مسیرهای گذر و نردبانهای مورد استفاده باید به طور روتین بازرسی شوند و در شرایط ایمن و سالم نگه داشته شوند
3- در ساختمانهای چند طبقه، وقتی که پلکان مورد استفاده قرار می گیرد باید مسیر پلکان به درستی با منابع روشنایی مصنوعی و طبیعی روشن شود.
تخریب ناودان ها و سرسرها برای ریزش مواد
1- هیچ موادی نباید در هر نقطه خارج از دیواره های خارجی ساختمان ریخته شود مگر اینکه آن ناحیه بطور موثر حفاظت شده باشد.
2- کانال های فلزی یا چوبی برای ریزش مواد و نخاله ها در زوایای بیش از 45 درجه باید بطور کامل محصور شوند. دهانه های طبقات پایین زیر طبقات بالا، وقتی که مورد استفاده قرار نمی گیرند بسته شوند.
3- وقتی عملیات های تخریب در حال انجام نیست، نواحی اطارف دهانه تخلیه کانال بطور ایمن بسته نگه داشته شود.
4- دهانه های کانال های تخلیه باید با حفاظ های نرده ای تقریبا به ارتفاع 42 اینچ محافظت شوند.
برداشت دیوارها، بخش های بتونی و دودکش ها
1- دیوارهای بتونی یا بخش های دیگر نبایستی بطور ناگهانی روی کف ساختمان خراب شوند و ریزش کنند.
2- در ساختمان های بیش از یک طبقه دیوارهای ساختمان نباید بدون مهار جانبی رها شوند.
3- وقتی شرایط آب و هوایی بد و خراب است کارگران نبایستی بالای دیوارها کار کنند.
4- در ساختمان های با اسکلت فولادی، چهارچوبه آهنی و فولادی در طی عملیات تخریب باید برداشته شوند.
5- راهروها یا نردبان هایی برای دسترسی ایمن کارگران برای دسترسی به داربست یا دیوارها فراهم شود.
برداشت یا حذف کف ها
1- قبل از تخریب طاق کف، آشغال ها و نخاله های ساختنمانی باید از روی طاق یا دیگر نواحی مجاور طاق برداشته شود.
2- تخته هایی با ضخامت 5 سانتی متر و به عرض 25 سانتی متر برای ایستادن کارگر روی تیرهای طاق و سقف فراهم شود.
3- هنگام برداشت طاق سقف کارگران نبایستی زیر سقف قرار بگیرند و باید موانعی برای جلوگیری از دسترسی آنها به این منطقه ایجاد شود.
تخریب ساختمان اسکلت فلزی به صورت نیمه مکانیکی
فهرست محتوا