بارها از سوی کارشناسان مسکن این هشدار داده شده است که ساخت خانه نباید توسط دولت صورت بگیرد و این اقدامات دولت، اصلا به صلاح حوزه های مختلف ساخت و ساز نیست. حال در جدیدترین خبرها چنین به گوش می رسد که یکی از اعضای کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی چنین گفته است: دولت نباید به طور مستقیم در ساخت مسکن دخالت کند بلکه باید شرایط و بستر مناسب را برای بخش خصوصی، انبوه سازان و متخصصین فراهم کند تا آن ها ساخت مسکن را پیش ببرند.
این عضو کمیسیون عمران مجلس در ادامه به انتظاراتی که از دولت برای اجرای قانون جهش مسکن وجود دارد، اشاره کرد و افزود: همواره تاکید داشته ایم که چالش مسکن مثل بهمنی است که با حرکت کردن، تکه های برف به آن اضافه می شوند و بهمن بزرگ تر و غیرقابل کنترل تری را به وجود می آورند.
علی آذری، این عضو کمیسیون عمران در ادامه گفت: در بخش مسکن، مشکلات فراوانی وجود دارد. مثلا در حال حاضر با مشکل تامین زمین، مصالح ساختمانی و منابع مالی مواجه هستیم که جزو مولفه های اصلی ساخت مسکن نیز به حساب می آیند.
او در ادامه ابراز امیدواری کرد که وعده های دولت برای ساخت مسکن، هیجانی نبوده باشند. علی آذری در ادامه به وعده های دولت برای ساخت ۴ میلیون مسکن در طول ۴ سال نیز اشاره کرد و ضمن تاکید بر اجرا کردن این وعده، چنین گفت: در ابتدا امیدوار هستیم که وعده های ساخت مسکن از سوی دولت، بر اساس بررسی های کارشناسانه صورت گرفته باشد نه وعده های هیجانی! از طرف دیگر، بنده اعلام کرده ام که چالش مسکن مثل یک بهمن است. به این معنی که ما در کنترل بازار مسکن نیاز به قوای مختلف و متعددی داریم و دخالت صرف دولت نمی تواند مشکلات این بازار را حل و فصل کند.
دخالت مستقیم دولت در ساخت مسکن چالش برانگیز است.
کارشناسان معتقدند دخالت مستقیم دولت در بازار مسکن نتیجه نخواهد داد اما می تواند بستر را از طریق قوانین و تسهیلات برای بخش خصوصی فراهم کند.وقتی دولت به نقش اصلی خود یعنی تعیین راهبردها بپردازد بسیار اثرگذارتر عمل می کند. مثلا این که تلاش شود تا قراردادهای اجاره به جای یک ساله، دو ساله بسته شود نوعی سیاست گذاری است. دولت به قراردادها ورود پیدا نمی کند و قراردادهای مردم را رصد نمی کند. دولت صرفا مقررات و قوانین را تدوین می کند تا سیاست افزایش مدت قراردادهای اجاره محقق شود.
نماینده ی قوچان و فاروج در مجلس شورای اسلامی، آقای علی آذری در ادامه تصریح کرد: برای تحقق وعده ی ساخت ۴ میلیون مسکن دولت سیزدهم، قانون جهش تولید مسکن را داریم که در کمیسیون عمران مجلس نیز به تصویب رسیده است. ذیل این قانون، شرایط ساخت مسکن برای دولت تعریف شده است اما نکته ی بسیار مهمی که در این میان وجود دارد، این است که دولت نباید به صورت مستقیم در مسکن سازی دخالت کند بلکه باید به طریقی، از ظرفیتی که در بخش خصوصی وجود دارد، بهره مند شود.
این عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در ادامه تاکید کرد که توسعه ی کشور در بخش های مختلف، فقط با تکیه بر توان بخش خصوصی به دست می آید و افزود: دخالت های مستقیم دولت در بخش های مختلف، همواره دردسرآفرین و چالش برانگیز شده است. مثلا دخالت دولت در حوزه های استخدامی باعث شده که ماهانه بیش از ۹۰ همت، حقوق پرداخت کنیم. در حالی که می شد این پول ها را صرف توسعه ی کشور نماییم. دخالت دولت در حوزه های ساخت و ساز مسکن نیز باید به حداقل ترین حالت ممکن برسد. از سوی دیگر، باید بستر مناسبی فراهم شود تا بتوان از ظرفیت های بخش خصوصی، انبوه سازان و متخصصین و حتی خود مردم استفاده کرد.
وی در ادامه چنین گفت: مردم می گویند که دولت قول داده است که واحدهای مسکونی برای ما بسازد. پس ما هم انتظار داریم که این وعده ی دولت محقق شود و ارکان دولت با وحدت کامل، مشکلات مردم در حوزه ی ساخت و ساز خانه را حل کنند.
تجربه های گذشته در امر مسکن سازی دولتی مثل مسکن مهر، به هیچ وجه خوشایند نبوده اند و کیفیت ساخت این واحدهای مسکونی، قابل تعریف نیست. به همین دلیل خیلی از مردم اعتماد کافی به طرح های مسکن سازی دولتی ندارند و ترجیح می دهند که ساخت واحدهای خود را به بخش خصوصی بسپارند.
مسکن مهر سیاست خانه دار شدن دولت در سال های اخیر برای آن شهروندانی است که فاقد مسکن بودند. به نظر می رسد عدم برنامه ریزی و توجه به مسائل اجتماعی و فرهنگی در تشکیل و ساخت مسکن مهر از سوی تصمیم گیران, باعث پدیداری ناهنجاری های اجتماعی در آینده خواهد شد.
مفهوم مسکن علاوه بر مکان فیزیکی, کل محیط مسکونی را نیز در برمی گیرد که شامل تمامی خدمات و تسهیلات ضروری مورد نیاز برای به زیستن خانواده ها است. ساخت مسکن حداقلی برای شهروندان بدون توجه به آسیب های اجتماعی آن, می تواند جامعه را با چالش های اساسی روبرو کند که حل آنها هزینه های بسیاری را می طلبد.
از سوی دیگر، قیمت های ارزانی که برای ساخت خانه های دولتی پیشنهاد می شود، به خوبی مشخص می کند که قرار است کیفیت واحدهای طرح نهضت ملی مسکن قرار است چگونه باشد.
