ساختمان یا بنا سازه ای است که برای سکونت و به عنوان سرپناه یا برای کار ساخته می شود که محیط را به دو بخش درون و بیرون تقسیم می کند. در معنای کلی هر سازه ای را می توان ساختمان نامید. منظور از ساختمان، بناهای ساخته شده با مصالح بنایی همچون سیمان، آجر، گچ، آهن و… می باشد.
فهرست محتوا
برخی از ساختمان ها را از نظر بلندی که دارند طبقه بندی می کنند مثلا به ساختمان هایی که بلندی آنها از اندازه مشخصی بیشتر باشد، ساختمان بلند مرتبه می گویند. جالب است بدانید طبق مصوبه سال 1377 شورای عالی شهرسازی و معماری در ایران به ساختمان هایی که بالاتر از شش طبقه باشند ساختمان بلند مرتبه می گویند.
همچنین به ساختمان های بسیار بلند برج یا آسمان خراش گفته می شود و به ساختمان های بزرگ با ارزش قدیمی بیشتر، عمارت می گویند.
صنعت ساختمان سازی به عنوان صنعت شماره یک جهان، جزو صنایع پرقدرت با قدمت هزاران ساله قرار گرفته است. از آنجایی که مسکن نیاز اصلی همه انسانها در تمام نقاط و در تمامی دورهها است؛ لذا بشر از زمان پیدایشش تا به اکنون، به ایجاد و داشتن سرپناهی برای زندگی و بقا، همیشه در تلاش بوده و است. البته میزان رشد صنعت ساختمان سازی در گذشته بسیار کند بوده اما چند دههای است که این صنعت به اوج خود رسیده و با ورود فناوری های نوین، مدام در حال پیشرفت چشمگیر و خارق العاده است. از ساخت ویلاها، ساختمانهای مسکونی، آپارتمانها گرفته تا آسمان خراشها همگی با رشد عجیبی، اما پیش بینی شده مواجه شده است.
خوشبختانه در کشور ایران هم صنعت ساختمان سازی، به دلیل افزایش استفاده از تکنولوژی و ابزارهای مدل سازی اطلاعات ساختمان و بروزترین نرم افزارهای محاسباتی، ترسیمی، شبیه سازی و… دیگر جزو صنعت مدرن با سرعت ساخت بالا محسوب میشود.
مهمترین دغدغهها و سوالات افرادی که میخواهند وارد بازار و صنعت ساختمان سازی شوند:
اگر شما به تازگی فارغ التحصیل شدهاید یا میخواهید در مورد صنعت ساختمان سازی، اطلاعاتی جامع کسب کنید؛ پس به احتمال ۹۹ درصد، سوالات زیر ذهن شما را هم درگیر خودش کرده است. به طور مثال اینکه:
۱- آینده شغلی و بازار کار رشته تحصیلی من یا مهارتی که کسب کردهام چگونه است؟
۲-از مهارتم حداقل و حداکثر چه سودی میتوانم کسب کنم؟
۳- آیا جای پیشرفت در حوزه کاری من وجود دارد؟
۴- آیا امکان مهاجرت و استخدام در کشورهای خارجی وجود دارد؟
۵- چقدر زمان نیاز است تا در یک حرفه، مهارت لازم را کسب کنم و سریع وارد بازار کار شود؟
۶- آیا آینده شغلی من تضمین شده است؟
جواب تک تک سوالات بالا، در این مقاله داده شده است. خواندن مطلب پیش رو، فقط ۵ دقیقه از وقت شما را میگیرید.
وابستگی ۳۰ تا ۴۰ درصدی اقتصاد ایران به صنعت ساختمان سازی
از آنجایی صنعت ساختمان صنعتی است که با یکی از نیازهای اساسی و غیر قابل انکار بشر روبرو است؛ لذا مشاغل مربوط به این صنعت پرقدرت و مهم، از مهمترین بخشهای اقتصادی کشور محسوب میشود. لازم به ذکر است که حدود ۲۰ درصد از تولید ناخالص داخلی کشور وابسته به این صنعت است.
از سویی پروژههای عمرانی و ساختمان سازی موجب رشد اقتصادی در بسیاری از صنایع دیگر شده است. طبق آخرین آمار در سال ۱۴۰۰ صنعت ساختمانسازی به طور میانگین ۳۰ تا ۴۰ درصد از اقتصاد کشور ایران و سایر کشورها به صنعت ساختمان سازی وابسته است. به طور کلی اگر صنعت ساختمان سازی ضعیف و ناکارآمد شود که با توجه به فناوریها روز دنیا و نیاز مبرم بشر به آن غیر ممکن است، لذا بسیاری از صنایع نیز رو به افول خواهند رفت. چرا که برای ایجاد یک ساختمان بیشک به ابزارآلات، لوازم برقی، چوب، سنگ، گچ، آجر، سیمان و صدها مصالح و مواد دیگر نیاز است.
تاثیر ۳۵ درصدی صنعت ساختمان بر روی اشتغال زایی
صنعت ساختمان سازی به عنوان پرقدرتترین صنعت در دنیا، موجب ایجاد اشتغال زایی و کمک به بهبود وضعیت بیکاری افراد جامعه شده است. طبق آخرین آمار، صنعت پرسود، پرقدرت ساختمان سازی ، رتبه اول را در زمینه اشتغالزایی کسب کرده است. این صنعت به طور میانگین حدود ۳۵ درصد بر روی نرخ اشتغال زایی در ایران و جهان تاثیر میگذارد و سالانه میتواند باعث اشتغال هزاران نفر در سراسر کشور شود.
به طور کلی صنعت ساختمان، پس از نفت، جزو صنایع فرصت آفرین برای رشد اقتصادی، افزایش ثروت افزوده ملی، افزایش تولید ناخالصی داخلی و به ویژه اشتغال زایی به شمار میرود. حتی کارگران غیر متخصص هم همیشه میتوانند در این صنعت جایی پیدا کنند و بهعنوان کارگر ساده در این صنعت مشغول به کار شوند. چه برسد به حوزههای تخصصی که به کار ساختمانسازی مربوط میباشند. با توجه به این گفتهها میتوان به جرات گفت که صنعت ساختمان همیشه یکی از شاهرگهای حیاتی برای اقتصاد و رشد نرخ اشتغال هر کشوری محسوب میشود.
آمار و ارقام به ما نشان میدهد که آینده شغلی هر کسی که وارد حوزه ساختمان سازی میشود، تضمین میگردد. در یک کلام بهتر است بگوییم که هیچ چیز نمیتواند جلو رشد صنعت ساختمان سازی را بگیرد و همیشه حرف اول را میزند.
بررسی صنعت ساختمان در بورس و بازار سرمایه
صنعت ساختمانی در صنعت بورس حرف برای گفتن زیاد دارد. در حال حاضر بسیاری از صنایع ساختمان سازی در ایران دارای تعداد زیادی از سهام بورسی شده است. در بازار بورس، صنعت ساختمانی با عنوان انبوه سازی، املاک و مستغلات معرفی می شود و بسیار مورد توجه سهامداران قرار گرفته است. در حال حاضر در بازار بورس ایران، سهام ۳۰ شرکت ساختمانی بین سهامداران معامله می گردد. با توجه به این گفتهها میتوان به نتیجه رسید که بازار و صنعت ساختمان سازی، مانند غول پیکری است که در تمامی حوزهها و موضوعات از جمله بورس، اقتصاد، اشتغال زایی، رفاه و… نقش کلیدی دارد و هر یک وارد این صنعت شود، بدون شک برنده است.
مشاغل ساختمانی برخلاف حوزههای دیگر کاری، حتی در شرایط رکود اقتصادی و تورم رشد چشمگیری دارد و نرخ رشد آن همیشه رو به افزایش است. در واقع این در صنعت ساختمانی، وجود شغلهای طولانی مدت، کارآمد، پایدار و پرسود باعث شده تا نرخ رشد اشتغال زایی روند صعودی داشته باشد. در این صنعت پربازده، از یک کارگر ساده تا مهندسین ناظر، پیمانکاران و… همگی شغل بسیار حساس و کلیدی دارند. نحوه فعالیت، دانش، دستمزد، ساعات کاری و… برای هر یک از مشاغل در حوزه ساختمان با هم متفاوت است.
درآمد مهندسین عمران و متخصصانی که در حوزه ساختمان سازی آن هم به صورت دولتی فعالیت میکنند؛ حداقل ۱۰ میلیون تومان است. این رقم در بخشهای خصوصی و به چند ده میلیون رسیده و به صورت پروژه ای نیز، سر به فلک میکشد. به طور کلی قشر مهندسین، تکنسین و متخصصانی که در حوزه ساختمان سازی فعالیت میکنند جزو قشر مرفه جامعه محسوب میشوند.
از جمله مشاغل در حوزه صنعت ساختمان سازی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
نقشه بردار و نقشه کش ساختمان
نقشهبردان وظیفه جمع آوری داده و تفسیر اطلاعات جغرافیایی، مدل سازی، ارزیابی و نقشه کشی ساختمان را بر عهده دارد. نقشه برداری جزو مراحل ابتدایی ساختمان سازی محسوب میشود که نقش بسیار بسیار بسیار مهمی در اجرای مراحل بعدی دارد. این شغل پر بازده و پرسود بوده و صنعت ساختمان سازی، همیشه و همیشه به آن نیازمند خواهد بود.
مهندس عمران
از طراحی کلی، برنامه ریزی تا مرحله اجرا و ساخت یک پروژه ساختمانی کاملا بر عهده مهندس عمران است. یک مهندس عمران که از دانشگاه فارغ التحصیل میشود باید بتوانند به صورت عملی، مراحل ساختمان سازی را با توجه به فنون خود طی کند و پروژه را به موفقیت برساند. لازم به ذکر است که یک مهندس عمران میتواند در هر جای دنیا مشغول به کار شود و به درآمد نجومی دست پیدا کند.
کارشناس تاسیسات در صنعت ساختمان
از کلیدی ترین شغلها در حوزه تاسیسات ساختمان، کارشناس و آشنایی با مهندس تاسیسات ساختمان-مهندس تاسیسات (HVAC) کیست؟مهندسی تاسیسات است. این شغل در جهت ایجاد رفاه و آسایش خانواده و همچنین امنیت ساختمانها بسیار نقش مهمی ایفا میکند. از تاسیسات حرارتی، برودتی، بهداشتی گرفته تا تاسیسات برقی از جمله: سیستم هوشمند سازی، دوربین مدار بسته و … همگی در حوزه تاسیسات ساختمان قرار میگیرند. لازم به ذکر است که ایمنی در این حوزه حرف اول را میزند. کارشناس باید روند اجرای تاسیسات مکانیکی و برقی ساختمان را اصولی طبق آخرین استانداردهای جهانی پیش ببرند. از جمله امور مربوط به تاسیسات مکانیکی و برقی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
تاسیسات سرمایشی و گرمایشی ( سیستم تهویه مطبوع)
تاسیسات موتورخانه
سیستم آبرسانی یا آب مصرفی
سیستم فاضلاب
تاسیسات مکانیکی استخر
سیستم اطفاء حریق
سیستم ارتینگ
سیستم فشار ضعیف و جریان ضعیف ساختمان
سیستم آنتن مرکزی و ماهواره
سیستم دوربین مدار بسته
و…
هر یک از حرفهها، در حوزه ساختمان سازی جزو موارد ضروری و غیر قابل انکار قرار محسوب میشود. به جرات میتوان گفت که یک ساختمان چه اداری، چه مسکونی، بیمارستانی، صنعتی و… بدون تجهیزات و تاسیسات مکانیکی و برقی عملا تهی است. به همین دلیل این نیازها، یعنی نیاز به سیستمهای تهویه مطبوع و … جزو پردرخواستترین و مهمترین دغدغهها برای تمامی ساختمانها در سراسر دنیا است.
بی شک فردی که در یکی از حوزه های بالا شروع به فعالیت میکند و دانش تئوری و عملی آن را چه در دانشگاه و چه در مراکز آزاد آموزشی، فرا میگیرد میتوان با قدرت بالایی و با اعتماد به نفس، وارد بازار کار شود و به آن، به عنوان شغلی ثابت، پایدار و پرسود نگاه کند. جالب است بدانید که میزان درآمد سالانه یک مجری تاسیسات حرفه ای در سال ۲۰۱۹ به طور میانگین ۵۱ هزار دلار در ماه بوده و یک سال بعد یعنی در سال ۲۰۲۰ این مقدار ۱۰ درصد رشد داشته و به ۷۷ هزار دلار رسیده است. این درصد با توجه به افزایش شهرنشینی و تغییر شکل زندگی سنتی به زندگی مدرن سالانه رو به افزایش است.
خوشبختانه درآمد مجری تاسیسات در ایران از وضعیت خوبی برخوردار است، آنقدر که یک فرد تاسیساتی که باتجربه و آگاه باشد دست کم میتواند ماهانه بین ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان سود کسب کند. امور تاسیسات ساختمان انقدر اهمیت دارد که هر ساله، کشورهای پیشرفته مانند، آلمان، استرالیا، آمریکا، فرانسه، سوئیس و… مهاجرانی که به یکی از حرفههای تاسیساتی مسلط هستند را استخدام و پشتیبانی میکنند.
جوشکار از دیگر افرادی است که وجود آن در پروژههای ساختمانی به شدت نیاز میباشد چرا که اتصالات اسکلت و سازههای فلزی ساختمانی به مهارت، دقت و فنونی نیاز دارد که فقط از پس یک جوشکار بر میآید.
نقاش ساختمان در صنعت ساختمان سازی
نقاش ساختمان برای نوسازی و زیباسازی ساختمان حرف اول را میزند. این شغل، پردرآمد است و به دلیل نیاز همیشگی مردم به رنگ کاری، پایدار و ثابت است.
لوله کشی در صنعت ساختمان
لوله کشی ساختمان جزو مشاغل پرسود و پایدار در صنعت ساختمان سازی محسوب میشود. این شغل نیاز به تحصیلات آکادمیک هم ندارد. یک فرد با داشتن حداقل ۳ سال تجربه در زمینه لوله کشی میتواند کار نصب و تعمیرات سیستمهای آب و فاضلاب تمامی ساختمانها را انجام دهد. جالب است بدانید که مهاجرت کاری لوله کش به کشورهایی چون استرالیا، آمریکا، کانادا و انگلیس آینده شغلی خوبی را برای متقاضیان رقم خواهد زد.
مدیر پروژه در صنعت ساختمان
وجود مدیر پروژه، مانند نان شب برای پروژه های ساختمان سازی ضروری است. چرا که به واسطه آن تمامی مراحل از لحظه نقشه برداری تا لحظه پایان کار، برنامه ریزی و به طور اصولی و استاندارد، هماهنگی میشود. مدیر پروژه وظیفه تهیه گزارش، صورت وضعیت نویسی، تحلیل بودجه و برآورد هزینه را بر عهده دارد که در نهایت میتواند سود کلانی را به دست آورد.
برآوردگر هزینهها
مهم ترین مسئله برای ساختمان سازی، متره و برآورد است. این کار تماما، بر عهده پیمانکار و مدیر پروژه است. مدیر پروژه باید دانش متره و برآورد هزینه ها را داشته باشد؛ در غیر این صورت میتواند این امور را به برآوردگر هزینه ها بسپارد.
باید متذکر شویم که امور متره و برآورد کار هر کسی نیست و فرد اگر دانش بالایی در این زمینه کسب کند میتواند، در این حوزه بین جامعه مهندسین به شهرت برسد و به سود چشمگیری دست پیدا کند.
از دیگر مشاغل، در حوزه ساختمان سازی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاشی و سرامیک کار
- کارگر
- گچکار
- داربست بند
- آرماتوربند و بتن ریز
- مصالح ساز
- برقکار و سیم کش
- نصاب آسانسور
- اپراتور ماشین آلات مکانیکی
- فروشندگان مصالح ساختمانی
و…
پولساز ترین رشتهها و مهارتها در حوزه عمران و ساختمان سازی
افرادی که در حوزه طراحی و مشاوره به عنوان مشاور پروژهها و نقشه برداری و کارهای دفتری فعالیت میکنند؛
پیمانکاران و مجریان طرح و نقشه و مهندس عمرانی که وظیفه اجرای مراحل ساختمان سازی را برعهده دارند؛
مهندسین ناظر که وظیفه هماهنگی و نظارت کار ها را برعهده دارند؛ میتوانند در کوتاه ترین زمان پس از فارغ التحصیل شدن، کسب تجربه و گذراندن دوره های تخصصی در دوره های آموزشی میتوانند به سود های کلان دست پیدا کنند.
در ادامه به طور خیلی خلاصه مراحل ساختمان سازی تشریح شده است. در اجرای هر یک از مراحل ساختمان سازی، به چندین مهندس، پیمانکار، مهندس ناظر، مدیر پروژه، متخصصین، کارشناسان تاسیسات و… نیاز است. هر یک متخصصانی در هر مرحله از ساختمان سازی نقش کلیدی دارند.
مراحل صفر تا صد ساختمان سازی به زبانی ساده
تهیه نقشه های طراحی برای مدل سازی و اجرای مراحل ساختمان سازی با استفاده از نرم افزاری معماری و محاسباتی
انعقاد قرارداد وکالت اجرای که توسط سازمان شهرداری و نظام مهندسی انجام میشود.
تهیه نقشه های اتوکدی و نقشه شاپ برای اجرایی سازه توسط دفاتر فنی مهندس
تهیه نقشه سازه نگهبان توسط دفتر فنی مهندسی
انعقاد قرارداد وکالت اجرای جهت رسیدگی به امور آب و برق و گاز و مخابرات و تامین اجتماعی و عقد قرارداد اطفاء و اعلام حریق و آتشنشانی با دفاتر خدمات آتش نشانی به همراه تائیدیه دفتر فنی مهندسی
اخذ پروانه ساختمان و بیمه کردن کارگران ساختمانی
تخریب ساختمان قدیمی یا آماده سازی زمین
طراحی نقشه برای استقرار نگهبان و تجهیز کارگاه
شروع عملیات گودبرداری، اجرای سازه نگهبان، شروع عملیات بتون ریزی، قالب چینی، آرماتوربندی، فونداسیون و بتون ریزی
اجرای سازه فلزی ساختمان، قالب بندی، تیغه چینی
لوله کشی فاضلاب، لوله کشی آبرسانی، لوله کشی گاز، لوله کشی برق توکار و روکار
رابیتس بندی، گچکاری، سفید کاری، جوشکاری، اجرای نمای ساختمان
طراحی و محاسبات موتورخانه، محاسبات کریر برای نصب، تجهیزات سیستم تهیه مطبوع، نصب سیستم تهویه مطبوع
شیب بندی بام و نصب ایزوگام اولیه، ایزوگام مناطق مرطوب، اخذ انشعابات آب و فاضلاب، اخذ انشعابات بر، حفر چاه ارت با تاییدیه شرکت برق
کاشی کاری بدنه، آماده سازی کف واحدها، سرامیک کاری، نصب درب و پنجره ها
اجرای سیستم روشنایی، نصب کلید و پریز، نصب تجهیزات برقی
موزائیک دیوار و کف حیاط، سنگ کاری مشاعات از جمله: راه پله، راهرو و حیاط
نقاشی و کاغذ دیواری، شیشه بری
خرید و نصب شیرآلات و لوازم سرویسهای بهداشتی از نمایندگی
خرید و نصب پکیج و رادیاتور از نمایندگی ، نصب آسانسور، نصب درب حیاط و پارکینگ
تهیه نقشه ازبیلت فقط توسط پیمانکار یا همان مجری پروژه، اخذ تائیدیه و انشعابات سیستم گازرسانی،آبرسانی، برقرسانی و…
پایان کار بهره برداری و انعقاد قرارداد و رسیدگی به امور ثبت اسناد
آینده شغلی درخشان با ورود به صنعت ساختمان سازی
بازار کار مشاغل ساختمانی نسبتا وسیع است. خوبی که این حوزه دارد این است که هم میتوان به صورت خصوصی و هم به صورت دولتی فعالیت کرد. در حال حاضر شرکت و مراکز دولتی بسیاری در سراسر دنیا مهندسین عمران، برق، استادکاران و دیگر مشاغل مرتبط با صنعت ساختمان را استخدام میکنند.
بخش خصوصی هم از نظر وسعت دست کمی از بخش دولتی ندارد. اگر سری به سایت های استخدامی مانند ای استخدام، جابینجا، جاب ویژن، ایران استخدام و .. بزنید با هزاران فرصت شغلی طلایی در سراسر ایران روبرو خواهید شد. اگر به دنبال موقعیت های شغلی در خارج هستید هم به میتوانید به سایت های US.jobs، LinkUp.com، indeed سر بزنید. یا اگر در لینکدین حساب باز کنید و مهارت های خود را حوزه ساختمان سازی قید کنید، آن وقت است که می بینید ده ها شرکت های ایرانی و خارجی خودشان به شما پیشنهاد کار میدهند.
اما به خاطر داشته باشید که اگر در کنار دانش و فنونی که کسب میکنید، صبور و سخت کوش باشید، مطمئناً به موفقیت مالی و شهرت دست پیدا میکنید.